Русская ненависть, я вижу, я вижу то, чего ты не видишь?

Я помню, как несправедливо я думала, что это было. Ничего плохого не сделала и все равно наказание. Если один человек в школе делал что-то запрещенное, весь класс должен был быть задержан. Сидеть неподвижно, скрестив руки, пока виновный не отчитался о «заслуженном наказании». То же чувство несправедливости ненадолго вернулось во время моего разговора с Таней, русской женщиной, с которой я практикую ее родной язык каждую неделю.

Сегодня утром перед экраном моего мобильного телефона появилась (почти) плачущая женщина. Слезы были по сыну. В прошлом году она впервые посетила его в его новой родной стране, Эстонии, где он работал успешным экспертом в области ИКТ. Потом началась война с Украиной, и Таня с трудом смогла вернуться. Только после многих скитаний она вернулась в Татарстан. Хотя она предпочла бы остаться в Европе.

Год спустя. Ее сына увольняли со дня на день. Через месяц найти другую работу, но уже не в Эстонии. Его заявление в Амстердаме, казалось, только закончилось эйфорией. Столько таланта и опыта! Это стало отказом.

В Испании тоже нет твердой земли. Даже нет временного существования.

Безработный в Шенгензоне персона нон грата.

В Грузии он нашел маленькую грязную комнату вместе со многими русскими, боящимися воевать с украинцами. Нет работы, нет будущего. А денег ровно на один прием пищи в день.

«Я понимаю солидарность Европы с Украиной, — говорит Таня, моргая чаще, чем обычно. «Но что мой сын сделал не так? Почему о сирийцах, афганцах и иранцах, которые не согласны с их правительством, заботятся? Почему русских так ненавидят только за то, что они русские?»

Хорошие должны страдать за плохих. Один из самых глупых уроков, которые я усвоила в детстве.

Рухнувшие украинские многоквартирные дома - окна наружу, дымящиеся обломки вокруг них - душераздирающе видны. Рухнувшая жизнь в стране, где живет виновник?

Я вижу, я вижу (возможно) то, чего не видишь ты.

 

Wat en hoe?

Toen ik zeven was, misschien acht, raakte ik geïnteresseerd in Rusland. Waarschijnlijk omdat het een ‘ver en gevaarlijk’ land was. Spannend dus. Zelfs zo, dat ik met mijn schamele zakgeld naar de boekwinkel ging om een taalgidsje te kopen: ‘wat en hoe te zeggen in het Russisch’.

De cyrillische letters deden de lol al snel verdwijnen, en ook de fonetische uitspraken waren niet simpel. Zdrastboeitje, meenjaa zavoet is toch lastiger dan ‘hallo, ik heet’. Maar ik telde wel trots in het Russisch tot tien.

Tientallen jaren later was ik voor het eerste in het felbegeerde land. Wat een frustratie dat ik me nog steeds moest beperken tot dagelijkse beleefdheden. Want wat had ik graag meer willen horen van de indrukwekkende histories die bijna uit de ogen spatten van de mannen en vrouwen in de supermarkt of achter een wiebelig tafeltje met zes potjes jam te koop. Zelfgemaakt? En waarom op deze leeftijd (80 of ouder?) nog werken?

Al in het vliegtuig naar huis kwam het besluit. Russisch leren. Nu echt! Terwijl de vakantiewas nog draaide in de trommel, zat ik al het alfabet te oefenen. Na maanden zwoegen op die soms bijna onuitspreekbare woorden (en niet te vergeten de падежи, de Russische naamvallen, zes!) was het tijd om ook het spreken in praktijk te brengen. 

Taalliefhebbers aller landen verenigt u! Lang leve de websites die het mogelijk maken om telefoonuurtjes Russisch-Engels of Nederlands-Russisch te organiseren.

Zo bouwde ik aan talenkennis én een internationale vriendenkring. Want het schept een band, wekelijks samen verbaal stuntelen. Stap voor stap samen naar een wat hoger niveau, en naar gesprekken die ergens over gáán. Films en literatuur. De kinderen, een net gemaakt schilderij, de goed gelukte appeltaart van gisteren of gewoon het weer. (“Nog steeds 30 graden onder nul?”).

En nu, ineens, is het oorlog! “Dankjewel voor je vriendelijkheid, onder deze omstandigheden.” En “wil je nog wel bellen?” Bizarre vragen uit Jekaterinenburg en Novgorod. Zijn vrienden ineens vijanden vanwege besluiten op staatsniveau?

En toch, waar begint en eindigt wederzijds begrip?

Dat na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie er nauwelijks voldoende te eten was, heb ik al vaak gehoord. Dat nu de economische situatie in Rusland wat beter is, de zittende president hiervoor de egards krijgt, kan ik nog snappen. Maar rechtvaardigt dat de wens van landje-pik?

Lastige vragen, en de antwoorden zijn nóg moeilijker. Ineens wordt er een vocabulaire aangesproken die ik nog niet zo goed beheers.

Deze ochtend had ik een taalbelafspraak, voor de eerste keer, met Svetlana uit Kiev.

“Misschien heb je nu wel wat anders aan je hoofd?” stuurde ik haar een appje, in de hoop dat dit haar zou bereiken, in het licht van internet-boycot.

Een paar minuten later reageert ze.

“Ik kan vandaag niet praten. We horen steeds explosies en zitten in een schuilkelder.”

Wat en hoe te zeggen…. ik weet het nog steeds niet.

 

Что и как?

Когда мне было семь, может восемь, я заинтересовалась Россией. Наверное, главным образом потому, что это была «далекая и опасная» страна. Так что это было захватывающе. Настолько, что на свои скудные карманные деньги я пошла в книжный магазин купить разговорник: «что и как мне сказать по-русски».

Кириллические буквы были непонятны, да и фонетическое произношение тоже было непростым. Zdrastoeitje, meenjaa zavoet сложнее, чем "hallo ik heet".

Но я горда сосчитала до десяти по-русски.

Спустя десятилетия я впервые посетила эту страну. Какая жалость, что я все еще не могла обменяться чем-то большим, чем простые предложения. Потому что я хотела бы услышать больше впечатляющих историй, которые я видела в глазах мужчин и женщин, которых я встречала в продуктовом магазине или за шатким столом с шестью банками варенья. Эти продаются? Домашнее? А зачем работать в таком возрасте (80 и старше?)?

Я приняла решение в самолете домой. Выучить русский язык. Теперь по-настоящему! Пока белье было еще в стиральной машине, я уже практиковала алфавит. После месяцев возни с этими порой почти непроизносимыми словами (не говоря уже о русских падежах, шесть!) настало время применить говорение на практике. Любители языков всех стран объединяйтесь! Да здравствуют сайты, которые позволяют тебе организовывать телефонные часы на русском-английском или голландско-русском языках.

Таким образом, я развила свои языковые навыки и международный круг друзей. Потому что ты укрепляешь связь, если каждую неделю вместе тренируешь с новыми словами и предложениями, а также со всеми грамматическими правилами, которые к ним прилагаются. Шаг за шагом вместе на чуть более высокий уровень и к разговорам о чем-то. О кино и литературе. А еще о детях, самодельной картине, удачном яблочном пироге или просто о погоде. («Еще 30 градусов мороза?»).

А тут сразу война! «Спасибо за доброту в этих обстоятельствах». и «Ты по-прежнему хочешь позвонить мне?» Странные вопросы из Екатеринбурга и Новгорода. Друзья не становятся внезапно врагами из-за решений на государственном уровне, не так ли? И все же, где начинается и заканчивается взаимопонимание?

Я часто слышала, что после развала Советского Союза едва хватало еды. Я могу понять, что сейчас, когда экономическая ситуация в России несколько улучшилась, действующий президент получает за это уважение. Но оправдывает ли это желание захватить соседнюю страну?

Сложные вопросы и еще более сложные ответы. Я еще не так хороша в этих словах.

Сегодня утром была запланирована моя первая языковая беседа со Светланой из Киева.

«Может, у тебя сейчас что-то другое на уме?»

Я отправила ей сообщение, надеясь, что оно дойдет до нее в свете интернет-бойкота.

Она отвечает в течение нескольких минут.

«Я не могу сегодня говорить. Мы продолжаем слышать взрывы и находимся в бомбоубежище».

Что и как сказать... Я до сих пор не знаю.

 

¿Qué y cómo?

Cuando tenía siete años, tal vez ocho, me interesé en Rusia. Probablemente principalmente porque era un país "lejano y peligroso". Así que fue emocionante. Tanto es así que con mi exiguo dinero de bolsillo fui a una librería a comprar un libro de frases: "qué y cómo debo decir en ruso".

Las letras cirílicas eran incomprensibles y la pronunciación fonética también era difícil. Zdrastoeitje, meenjaa zavoet es más difícil que "hola, mi nombre es". Pero orgullosamente conté hasta diez en ruso.

Décadas después visité este país por primera vez. Lástima que todavía no podía intercambiar nada más que frases simples o cortesías generales. Porque me hubiera gustado escuchar más de las impresionantes historias de vida, que vi en los ojos de los hombres y mujeres que conocí en el supermercado o en la mesa tambaleante con seis frascos de mermelada. ¿Estos estaban a la venta?

¿Hecho en casa? ¿Por qué trabajar a esa edad (¿80 años o más?)?

Tomé mi decisión ya en el avión a casa. Aprender ruso. ¡Ahora de verdad! Mientras la ropa de las vacaciones aún estaba en la lavadora, yo ya empecé practicar el abecedario. Después de meses de trabajar duro con estas palabras, a veces casi impronunciables (¡sin mencionar los casos rusos, seis!), llegó el momento de poner en práctica el habla. ¡Amantes de los idiomas de todos los países, uníos! ¡Hurra por los sitios que te permiten organizar llamadas telefónicas en ruso-inglés o holandés-ruso!

De esta manera he desarrollado mis habilidades lingüísticas y mi círculo internacional de amigos. Porque fortalece el lazo de amistad si practican juntos cada semana con nuevas palabras y oraciones, y todas las reglas gramaticales que las acompañan. Realmente hablando de algo, juntos a un nivel un poco más alto, paso a paso. De cine y literatura. Y también de niños, de un cuadro hecho en casa, de una tarta de manzana deliciosa, o simplemente del tiempo. ("¿Todavía 30 grados bajo cero?").

Y luego, de repente, ¡la guerra! "Gracias por tu amabilidad en estas circunstancias". y "¿Me seguirás llamando?" Preguntas extrañas desde Ekaterimburgo y Novgorod. Las amigas no se convierten de repente en enemigos por decisiones gubernamentales, ¿verdad?

Sin embargo, ¿dónde comienza y termina el entendimiento mutuo?

A menudo escuché que después del colapso de la Unión Soviética apenas había suficiente comida. Puedo entender que ahora, que la situación económica en Rusia ha mejorado un poco, el actual presidente está recibiendo respeto por eso. Pero, ¿justifica esto el deseo de apoderarse de un país vecino?

Preguntas difíciles y respuestas aún más difíciles.

Todavía no estoy muy familiarizada con este vocabulario en particular.

Esta mañana estaba programada mi primera conversación lingüística con Svetlana de Kiev.

"¿Tal vez tienes algo diferente en mente ahora?" Le envié este mensaje con la esperanza de que llegara a ella a la luz del boicot de Internet.

Ella responde en minutos.

"No puedo hablar hoy. Seguimos escuchando explosiones y estamos en un refugio antiaéreo”.

Qué y cómo decir... Todavía no lo sé.

Corona, vechten tegen olifant of mug?

Retteket de kernraket

de koppen glimmend in de zon

en af en toe een ‘schiet’gebed

is dat hoe wereldveiligheid begon?

Het ene land dat het andere binnenviel

dikke duimen die boven rode knoppen zweven

bommen in Syrié, ontploffingen in Chernobyl

waar vind je nog veiligheid in het leven?

Miljoenen sterven aan de hongerdood

maar defensiebudgetten blijven stijgen

want die raketten moeten groot

om goed te zorgen goed ‘voor ons eige’.

Want wie vertrouwt er nog elkander?

dat is misschien de grootste vloek

de ene nucleaire bom nog groter dan de ander

tegen gevaar uit onverwachtse hoek?

Want de aarde hééft geen hoeken

planeten die zijn is immers rond

het wordt nu tijd om samen te zoeken

naar een gemeenschappelijk front.

De hoek waar de klappen vallen

daarin zitten we nu allemáál

we kunnen het nu definitief verknallen

onbegrensd en internationaal

Het coronavirus verspreidt zich vlug

en die raketkop die zo mooi glom

voelt een beetje als schieten op een mug

dat besef slaat pas écht in als een bom.

Kan wereldvrede daar beginnen???

Met z’n allen winnen!!!

(en soms wordt dan een olifant een mug)

Het klonk nog éven als een nieuw soort ijs,

corona vanille, aardbei, chocolade

Helaas, het doet alleen maar schade

heel het land, de wereld, is nu van de wijs.

En wat is wijsheid dan in deze tijden?

Moeten we echt iedereen vermijden?

Wat is wijsheid met dit virus?

Het gevaar dat nu ook hier is ?

Binnen blijven, noodgedwongen

binnen de grenzen van ‘t land

Alleen nog ruimte voor gedachtesprongen

niemand springt meer uit de band.

Alle landen gaan op slot.

Corona maakt heel veel kapot

Zulke dingen kan je niet verzinnen.

Bijna nergens mag je meer naar binnen

Restaurants, cafés die sluiten

en...mag je eigenlijk nog naar buiten?

Het is wél goed nieuws voor honden

want zij zijn de beste smoes

voor een lekker lange wandelronde

even ontsnappen uit de roes.

We zijn nu op onszelf aangewezen.

Eindelijk tijd om lekker lang te lezen?

Wat moeten we met die zee aan tijd?

Kunnen we mentaal verdrinken.

Depressief naar de bodem zinken.

Straks duurt het echt een eeuwigheid.

Waarop kunnen we nu nog vertrouwen

hogere machten ergens boven?

Een opperhoofd dat trekt aan alle touwen.

Ik ben, geloof ik, bereid dat te geloven.

Maar dan wel met die bemerking

van alle touwtjes in de knoop

die ‘verwarring’ schept beperking

maar – knip – toch ook een beetje hoop?

De maatschappij die ineens verstilde,

en wat máákten we ons altijd druk.

Is dit de adempauze die men wilde

bouwen aan hernieuwd geluk?

Mensen die om hun doden rouwen

mensen doodziek in het ziekenhuis

noodgedwongen afstand houden

en… een nieuwe kijk op ‘thuis’.

Meer dan ooit met elkaar verbonden

nieuwe kansen, nieuwe ronden

met z’n allen in de schuit of boot

en de verbroedering is groot?

Niet meer huggen maar nog even knijpen

niet uit liefde of plezier

maar om nog gauw te kunnen grijpen

naar dat laatste pak toiletpapier.

"Ik zou best binnen willen blijven

als ik maar een adresje had."

Beter kan ik ‘t niet beschrijven

dan de daklozen in de grote stad.

Sommige waarheden kan je niet verzinnen

ik vermaak me nog wel even ...binnen

DINGES

Vroeger snapte ik het leven niet. Als mijn drie jaar jongere broer thuiskwam met een broek onder de modder, mopperde mijn moeder wel eventjes. Dat was vooral voor de show, dat had ik toen heus al wel in de gaten. Want eigenlijk vond zij het ‘vet cool’ dat ze zo’n stoere jongen had gebaard, hoewel ik die, nu al weer verouderde, uitdrukking er natuurlijk pas later bij heb verzonnen.

Mijn gevoel van oneerlijkheid was in alle formuleringen levensecht, want ik, als meisje, moest schóón blijven. “Dat is nu eenmaal zo!”

Bij de buurmoeders was het al niet anders. Zij waren het roerend met de mijne eens. Hun dochtertjes hadden witte sokjes in witte sandaaltjes met van die glimmende sluitinkjes. Ze hinkelden op het trottoir, nadat ze eerst hun handen hadden schoon geklopt als er wat krijtsel aan was blijven handen. Ik vond het leukste van de balsport die voor mij bestemd was - korfbal (niet lachen!) – mijn schoenen met noppen, die een beetje deden denken aan voetbalschoenen.

Op de middelbare school werd het niet beter: de meisjes kregen HW, de jongens HV. In waar die ‘W’ voor stond (handWerken) had ik geen aardigheid, laat stáán vaardigheid. Ik wilde de Vaardigheden waarin de jongens zich mochten bekwamen: lassen en solderen. Het tegenargument van mentor leek verdacht veel op dat van thuis: “Dat is nu eenmaal zo!”

Gelukkig is er van alles (niet alleen uitdrukkingen) ingehaald door de tijd. Mijn dochter vond het heel normaal dat vader kookt, en moeder nog even de raamkozijnen in de grondverf zet. Als jonge dertiger vindt zij ‘emancipatie’ zelfs zo’n door de tijdgeest overbodig geworden thema.
“We zijn inmiddels toch allemaal al gelijk?”

De genderneutrale communicatievoorstellen van Amsterdam laten je inderdaad bijna relaxed achterover leunen: niet meer 'meneer' of 'mevrouw', maar 'beste mensen'.
Om vervolgens weer keihard rechtop te schrikken bij het filmpje van SIRE. Plannen voor Echte Jongens?

Alle frustratie van vroeger kwam boven borrelen. Ja, dat is flauw van mij. Je moet geen ouwe koeien uit de sloot halen, dat weet ik best.

Maar bij zo’n confrontatiemomentje blijkt het onrechtvaardigheidsgevoel van vroeger minder diep te zijn weggezakt dan ik zelf had gehoopt. Dat Is Nu Eenmaal Zo.
DINEZ… Klinkt een beetje als ‘dinges’.
Synoniem voor Huppeldepup. En huppelen, dat is binnenkort alléén nog voor meisjes.