Alleen
al de klank van het woord doet je de haren te berge rijzen: pest, een gevaarlijke
ziekte waaraan naar inschatting miljoenen mensen zijn gestorven. Welke variant
het ook betrof – builenpest, longpest – het
besmettingsgevaar maakte vele slachtoffers.
Als er
in een huishouden iemand ziek werd, was je lot al bijna getekend: je kon het
nauwelijks ontlopen zelf ook de pest te krijgen. Het enige voordeel was
misschien de gemakkelijke herkenbaarheid van de ziekte. De symptomen waren
duidelijk: hoge koorts, overgeven met bloed, en grote bulten in hals, oksel of
lies, die soms verkleurden tot paarszwart, wat pest een bijnaam opleverde: de
zwarte dood.
Ook al was de diagnose snel gesteld, er was bijna niets tegen te doen, want in
de veertiende en vijftiende eeuw was er nog weinig remedie tegen besmetting. De
enige die zich nog enigszins trachtte te wapenen was de ‘pestmeester’, een man gekleed
in een lange donkere jas met zijn gezicht verstopt achter een masker in de vorm
van een vogelsnavel. Deze pestmeester verzorgde de zieken, zijn vermomming gevuld
met kruiden, vooral om de kwade dampen niet in te ademen.
De eeuwenlang bij tijd en wijle uitbrekende epidemieën
liggen inmiddels veilig achter ons, we kunnen opgelucht ademhalen. Wat een
geluk dat het voorbij is, die pestperiode.
Maar vorige week kwam er iemand op de televisie die mijn
aandacht trok. Het meest fascinerend was de functiebenaming waarmee de man werd
geïntroduceerd: pestdeskundige. Geen vogelbekmasker te zien, maar de woorden
die hij sprak deden wel degelijk denken aan de uitbraak van een al even
gevaarlijke ziekte. Eentje waaraan je kan sterven. Een duister scenario, dat
me huiveringwekkend deed denken aan die ‘zwarte dood’.
Eigenlijk is er dus na al die eeuwen nog weinig gewonnen.
Het enige verschil is dat nu de slachtoffers zelfs soms geen andere uitweg zien
dan de hand aan zichzelf te slaan. Soms zelfs na de behandeling met een goed
medicijn, sociale vaardigheidscursus genaamd.
Mijn wens voor 2013 is dat ze een
succesvol middel vinden tegen het ontstaan van de kwaal, want voorkomen is
zoveel beter dan genezen. Dat dit nog steeds niet is gelukt, daar heb ik soms
de ziekte over in. Die enge, beginnend met een P.
