woensdag 22 januari 2014

Wijzer met tijd


Tijd is tijd. Had je gedacht! Na hoogte, breedte en lengte wordt tijd wel beschouwd als de vierde dimensie, maar wel eentje met rek. Tijd kan krimpen en uitrekken, afhankelijk van hoe je ermee omgaat.


Tijd is tijd. Die les is er in mijn jonge jaren stevig in gehamerd. Als baby bleek ik een vlotte babbelaar, al in de box brabbelde ik mijn eerste woordjes. De aanvankelijke vreugde van mijn ouders was snel verstomd toen dat praten niet meer overging. En ze vonden dat ik zelf ook maar wat stiller moest worden. Regelmatig werd ik tot zwijgen gemaand, en ik mocht pas weer praten als ‘de wijzer van de klok boven zou staan’. (hopelijk zeiden ze dat niet 5 over heel). Het duurde úúren, dat ritmisch tikken van de tijd, net als het staren naar de schokjes waarmee de wijzer zijn eindeloze ronde maakte. Een kind raakt daardoor van slag.

Maar… een vrouw van de klok. Als het klopt dat in je jeugd de basis wordt gelegd voor je persoonlijkheid, komt het vast door dat turen naar de uren dat ik meestal stipt op tijd ben. Bijna. Of is dat gewoon een Hollands trekje, niet mañana maar nu?
Edoch, wat ís dat nu eigenlijk, tijd? Ja, 60 seconden per minuut, 60 minuten in een uur, 24 uren in een etmaal. Maar is that all there is?
Nu moet ik op mijn tellen passen, want tijd is een rekbaar begrip. Wetenschappelijk bewezen! Door Einstein met z’n relativiteitstheorie. Dat zal best kloppen. Met iemand die zoveel wijzer is ga ik de strijd niet aan. En toch…



Iets praktischer duidelijk werd het toen ik ging mailen met een vriendin in Nieuw-Zeeland. Vanuit mijn perspectief leeft zij letterlijk op z’n kop. Als ik aan mijn 11uur-kopje koffie zit, kruipt zij net in bed. Eigenlijk lijkt het net alsof zij altijd slaapt. Maar ja, wie weet denkt zij dat ook van mij? Het is maar net van welke kant je het bekijkt.

Op mijn speurtocht naar meer begrip over tijd stuitte ik op spannende, maar niet altijd begrijpelijke, verhalen over zwarte gaten ergens in de ruimte. Als je daar doorheen zou zweven, reisde je duizenden jaren voorwaarts of – met hetzelfde gemak – terug in de tijd.
Zo hoogdravend hoeft het allemaal niet. Tussen de rekken van de bieb - rennend, want ik heb weinig tijd - viel mijn oog vorige week op een titel die me trok als een magneet. “Tijd maken”.
Wat Steve Taylor schrijft is niet eens écht nieuw (“de tijd vliegt als we het naar onze zin hebben, en gaat in slow motion als we ons vervelen.” Ja duh, time flies when you’re having fun!), maar de achterliggende theorie? Die klinkt als eh, een klok!



Het gaat niet om de tijd an sich, maar om onze perceptie (beleving) van tijd. Die kunnen we veranderen. Door een interessant leven te leiden met veel nieuwe ervaringen stop je veel meer tijd in je tijd. 
Als de buren op vakantie zijn en ik nog maar nét gewend ben aan mijn dagelijkse ritueel om hun konijn een worteltje te brengen, komen ze alweer terug. Was dat nou de moeite?
Ja, want voor hun idee ligt er tussen de straat uitrijden met piepende wielen onder een volgeladen achterbak en de terugkeer met wapperende haren en een rieten strohoed een wereld van verschil.
Voor mij stond de tijd zo’n beetje stil, voor hen is die uiteen geschoven als harmonica.

Mooi toch, hoe je de psychologische beleving van tijd kan beïnvloeden door ergens intensief in op te gaan of nieuwe, verrassende belevenissen mee te maken? Zo kan iemand die sterft op zijn 35ste wel meer geleefd hebben dan iemand van 80.

Eerlijk is eerlijk, eigenlijk wisten we dat allang. Maar het is soms goed om daar nog eens bij stil te staan. En daarom citeer ik die ouwe wijsheid van lang geleden:


“De tijd gaat snel, gebruik haar wel.”




Boek: Tijd maken, door Steve Taylor (uitgeverij Ankh Hermes)




Geen opmerkingen:

Een reactie posten