In de war

'Het is oorlog!' Zo startte een vriendin haar mailtje. Geen vrolijke opening, maar wie weet heeft ze wel gelijk. ‘We sturen F-16’s en mengen ons in een militaire strijd,’ verklaart ze haar gedachtegang nader. Ja, mijn vrienden, dat zijn geen mensen die over één nacht ijs gaan. Die denken ná voordat ze wat beweren. En stellen daarbij nog de juiste vragen ook. ‘Wat voor consequenties gaat dat krijgen?’ En nóg even concreter. ‘Worden er straks ook Nederlanders op tv onthoofd?’

Ik ben meteen wakkerder dan wakker. Eigenlijk heeft zij precies verwoord wat ik bijna nog niet denken durfde. Hij staat nog op mijn netvlies, die tot mummie getransformeerde jongeman. Uit een spleet tussen al die windsels sprak hij dreigende woorden die maakte dat je nog een extra houtblok op de kachel gooide. Het decor van smeulende steenhopen achter zijn witte gestalte maakte het tv-tafereel er niet behaaglijker op.

Oorlog. Zit je daar middenin voordat je er erg in hebt? Is het in ’40 – ’45 ook zo gegaan?

Vorige week was ik nog in Duitsland, bovenin de bergen. Blauwe lucht, zon op mijn gezicht. Voor ons liep een koppel. Vast al wat ouder, viel te concluderen uit hun beider wat gebogen houding. Hun tempo was er niet minder om. Het kostte heel wat inspanning om naderbij te komen.

'Wat bent u sportief' zei ik om een gesprekje te openen, toen we eindelijk oog in oog stonden. Zijn verbaasde gezicht kwam niet doordat hij – naar ik aanvankelijk dacht – me niet verstond. Het was de inhoud van mijn uitspraak die hem grote ogen deed opzetten.

Hoezo? Wandelen hadden ze áltijd gedaan. Voor mij bleek het allemaal nog sportiever dan ik op het eerste gezicht had gedacht. Zij (76) was in februari aan haar tweede knie geopereerd. Maar stoppen met lopen... ho maar. Hij (op één week na 85!) was pas nog in zijn eentje naar 1100 meter hoogte geklommen (van nagenoeg zeeniveau) en vond dat helemáál geen bijzondere prestatie. 'Wij lopen iedere dag.'

Vorig jaar nog hadden hij en zijn vrouw drie dagen achtereen een tocht van bijna 40 kilometer per dag afgelegd. ‘De route die hij gelopen had toen hij als jonge jongen na de oorlog eindelijk naar huis mocht,’ verduidelijkte zijn vrouw.

Veertien was hij geweest, toen hij verplicht moest gaan schieten op … Nederlanders.

Het actieve, vriendelijke koppel leeft voort in mijn geheugen. Dat is niet alleen vanwege de foto’s die we van hen maakten, bovenop die berg. De vijand van vroeger? Nu een aimabele oude man.

Is het waar, dat de tijd alle wonden heelt? Gaan we later, na afloop, vakantiereizen boeken naar de ruïnesteden in Syrië? Als een soort Pompeï? Alleen dan niet verwoest door de vulkaan, maar door brute kracht van menselijk geweld? Maar wat heeft er in die voorliggende tijd nog allemaal moeten gebeuren? Kunnen we die scènes niet gewoon overslaan?

Morgen ga ik een flink eind met de trein. Eerlijk gezegd voelt het een beetje minder veilig dan ik gewoon ben. Gelukkig eindigt mijn vriendins mailtje met goede raad. ‘Laten we maar leven bij de dag. Genieten van iedere dag, en van de mensen van wie we houden.’

Misschien zijn positieve gedachten wel de beste bewapening tegen oorlogsdreiging. Want daarvan raak je behoorlijk ‘in de war’. 

Breken uit de kerstsleur

Het duurt nog wel even, maar met een beetje fantasie kan ik de kerstklokjes al bijna horen luiden. Zeker nu de regen tegen de ruiten geselt is een winters gevoel gemakkelijk op te roepen. Gelukkig! 

Want die inspiratie is hard nodig voor een verzoekje van een zorgorganisatie. Een originele nieuwjaarswens, mooie woorden, blijken van waardering… allemaal een beetje leuk ‘verpakt’ bij het jaarlijkse kerstpakket voor de medewerkers.

Tsja.

Zucht.

Ik voel me als de tekstuele equivalent van de modefotograaf die in januari de fotomodellen laat blauwbekken in een bloemetjesbikini omdat de summerfashion tijdig gepresenteerd moet worden. Of de mannequin in de priktrui met kol, zwetend dekking zoekend in een straaltje schaduw in een zomerse hittegolf.

Waar denkt een mens in vredesnaam aan met kerstmis? Associëren, dat is de beste basis voor een brainstormsessie met mezelf.

Naalden, takken, bomen. Een goeie kapstok voor het ophangen van ideeën.

Kerststol, kerstkrans. Zoete ideeën, maar daar is nog geen poëtische chocolade van te maken.

Ter inspiratie zoek ik versterking bij Google.

‘Kerst…” luidt mijn trefwoord, bereidwillig door het zoekprogramma aangevuld tot kerstwens, kerstboom, kerstgevoel.

Ja, dat laatste lijkt me wel wat.

Met één muisklik krijgen Stille Nacht, de herdertjes en vooral ook ‘ballen’ een heel andere associatie.

Want wat prijkt er bovenaan de startpagina kerst-gevoel.startspot.nl?

Lak. Latex. Sexy jurkjes.

In gedachten zie ik al die zusters en broeders ineens in een totaal ander perspectief dan in hun vormeloze witte bedrijfskleding en klepperende gezondheidsslippers. Moeten ze toch weer strak in het pak met de feestdagen, maar dan anders.

En ‘in touw voor het kerstdiner’ krijgt een volledig nieuwe invulling als je die roodpluchen handboeien ziet. Zelfs een piekervaring lijkt plotsklaps heel wat minder onschuldig dan die flonkerende ster, wiebelend op de top van de kerstboom, waar je ieder jaar een flink stuk vanaf moet knippen om hem passend te maken.

Maar… make love not war… dat komt toch een heel eind in de richting van een vredige kerstbeleving? Het is maar hoe je het bekijkt. En is het einde van het jaar niet de beste tijd om eens uit de sleur te breken?

Ineens stroomt de inspiratie.

“Met van nature de focus op de cliënten,

voelt zorgen voor jezelf bijna als paradox.

Maar soms zijn er van die momenten

die vragen om ‘thinking out of the box’.”

En... ik weet nu ook al zomaar ineens wat ik graag in mijn kerstpakket wil.