Met appels kan je heel wat verschillende dingen
verzinnen, maar ze aan het einde van een ijzeren staaf door je wang prikken…
dat is toch niet wat als eerste in me opkomt. Maar het kan nóg enger.
Wat niet weet, wat niet deert. Die wijsheid gaat steeds
minder op. Zowel met onze reislustigheid als met onze razendsnel uitdijende
aanwezigheid in de virtuele wereld blijft er nog weinig geheim. Inzoomen op paradijselijke oorden aan de andere kant van de wereld wordt meer en meer
vertrouwd. Dat geldt ook voor de gewoonten en culturen van elders, maar in dit
geval maakt bekend niet automatisch meer bemind. Kond gedaan worden van vreemde
gewoonten betekent niet dat ik daarmee alles ook meteen normáál vind.
Jaren geleden maakte mijn dochter een reis door India. Haar
hoofd vol herinneringen waarmee ze thuiskwam, werd voorstelbaarder bij het
aanschouwen van de honderden foto’s die zich ontvouwden vanuit die minuscule
camerakaartjes. Vooral de staafboringen door de jongemannenwangen - met aan het uiteinde
van die bungelende appels - staan me nog op het netvlies. ‘Dansend in trance
voelen ze het bijna niet.’ Ja, m’n neus! Als die meditatieve 'staat van zijn' voorbij
is, loop jij nog steeds met zo’n gapend gat in je wang.
Je hele lijf bedekt met mieren. Nog zo’n lekker inwijdingsritueel.
Maar het kan erger. Iets wat ik pas heb gelezen en graag even wil delen, gaat over
de Nacirema. Deze exotische stam gaat wel heel ver met zijn rituelen voor het
menselijk lichaam. Dat lijven onderhevig zijn aan verval is iets wat dit natuurvolk
niet wil accepteren. Gruwelijke inheemse riten zijn erop gericht dit een halt
toe te roepen. Mannen gaan hun gezicht te lijf met scherpe instrumenten. Vrouwen
bakken hun hoofd in oventjes. Beide geslachten hebben een aangeboren obsessie met
de mond, die ze te lijf gaan met varkenshaar en toverpoeder.
Een spilpositie in die barbarij wordt vervuld door medicijnmannen
en plantkundigen. Zij hebben amuletten en toverdranken om het verval af te
wenden. Fysieke aftakeling van het lichaam is een schrikbeeld. Haren worden van
het lichaam gerukt, tanden en kiezen worden bewerkt. Is een van de leden van de
stam te dik, dan wordt er ritueel gevast. Voor vrouwenborsten zijn er bizarre methoden
om deze groter te maken als ze te klein zijn, of kleiner als ze te groot zijn
bevonden. Zelfs genitaliën worden soms vervormd.
Ze doen denken aan een vorm van exorcisme, de lichaamsrituelen
van de Nacirema. Waar ze wonen, deze inboorlingen? Dat vertelt eigenlijk al hun
naam. Want wat staat er als je die omdraait?
Het scherpe voorwerp voor het mannengezicht is een
scheermes, het varkenshaar voor de mond is een tandenborstel, en het oventje
voor het vrouwenhoofd een droogkap. Ouderwets? Ja, maar dit verhaal dateert ook
al van een halve eeuw geleden. Ooit gepubliceerd in de American Anthropologist door
een wetenschapper (Horace Mitchell Miner) die toen al de mensen wilde wakker schudden
met schokkende beelden en metaforen à la thinking
out of the box. Oud nieuws dus, maar misschien nu nog meer van kracht dan
toen.
meer info: http://en.wikipedia.org/wiki/Nacirema
Geen opmerkingen:
Een reactie posten